Andersch, Gisela (1913-1987) – Collage Rot – 1964

Andersch, Gisela (1913-1987)

‘Collage Rot’ – 1964
gesigneerd en gedateerd 64 linksonder; gesigneerd, getiteld en gedateerd verso
textiel collage
28 x 28 cm

Herkomst:

Particuliere collectie, Zwitserland

De Zwitserse kunstenares Gisela Andersch brak in 1961 door in Nederland. In dat jaar organiseerde het Stedelijk Museum Amsterdam een expositie van haar geometrisch abstracte werk (met als hoofdkleuren rood en blauw). In een interview in de begeleidende catalogus verklaarde Andersch dat de mathematische esthetiek geen dogma voor haar was en haar niet belemmerde in haar zoeken naar vormvrijheid. Ze zag het eerder als een middel om compositie, vorm en geestelijke inhoud te beheersen.

In 1979-1980 was Andersch voor een tweede maal te zien in Nederland, ditmaal in het Van Abbemuseum in Eindhoven. In de begeleidende catalogus lieten Rudi Fuchs en Hans Jaffé hun licht schijnen over haar werk. Fuchs benadrukte de leidende kracht van haar beeldtaal:

‘Ik denk het volgende: in de kunst is er maar één ding, maar dat is enorm belangrijk, het omvat eigenlijk alles en dit is de optische intelligentie. Met de ogen en het denken precies te controleren wat de handen doen. Dan ontstaat er werk van grote eenheid binnen de eigen principes en overtuigingen. Dan wordt het zo hecht en gestructureerd dat het (zoals de kunst van Gisela Andersch) een eigen taal wordt, – en begrepen kan worden. In volledige vrijheid de eigen taal te kunnen spreken, en daardoor voorbeeld te zijn voor de vrijheid van de mens, maakt de kunst waardevol voor de wereld. Al het andere is gewoon te zien’.

Op zijn beurt onderstreepte Jaffé dat Andersch nooit uitgaat van voorwerpen of dingen, maar de krachten en wetmatigheden onderzoekt die in de natuur en in de ruimte bestaan, en het wezen van de voorwerpen bepalen. Ze bouwt als het ware modellen voor de ordening van onze levensruimte, bezien als een speelveld van krachten. De ordening is dynamisch: stromingen, draaiingen en ontwikkelingen zijn kernbegrippen. De oorsprong van de ruimte als een veld van krachten ligt bij het Bauhaus (m.n. Oskar Schlemmer). In het werk van Andersch overheersen, betoogt Jaffé, de structuren die de mens heeft geschapen om de wereld te verkennen en te veranderen: geometrie, planmatig denken, rationele ordening.

De beeldende orde heeft bij Andersch een hoge mate van precisie en zuiverheid. ‘Die exactheid’, aldus Jaffé, ‘is in elk werk van de kunstenares te vinden – zij kenmerkt haar oeuvre en haar persoonlijkheid’.

De hoofdkleur van deze collage, rood, is een van de grondkleuren in het oeuvre van Gisela Andersch.

 

Geraadpleegde bronnen:

Catalogus Gisela Andersch, Stedelijk Museum Amsterdam, 3 mei – 29 mei 1961

Catalogus Gisela Andersch. Schilderijen, tekeningen, collages, Van Abbemuseum Eindhoven, 14 december 1979 – 6 januari 1980