Wiegers, Jan (1893-1959), ‘Landschap Tongeren, Veluwe’ – 1939

Jan Wiegers (1893-1959)

‘Landschap Tongeren, Veluwe’ – 1939
gesigneerd en gedateerd 39 rechtsonder; gesigneerd, gedateerd en getiteld verso
olieverf op doek
40 x 75 cm

Herkomst:
Amsterdam, Kunsthandel M.L. de Boer, inv.nr. 4612-a (getiteld ‘Landschap bij Tongeren op de Veluwe’ op label verso)
Particuliere collectie, Baarn

Jan Wiegers geldt als een van de belangrijkste Nederlandse expressionisten. In 1920, tijdens een verblijf in Davos, raakte hij bevriend met de Duitse expressionist Ernst Ludwig Kirchner, door wie hij sterk zou worden beïnvloed. Wiegers behoorde in 1918 tot de oprichters van de Groningse kunstenaarsgroep De Ploeg. Naar het voorbeeld van het Duitse expressionisme, bezigden de leden hiervan een bewogen stijl en heftig kleurenpalet.

In 1934 verhuisde Wiegers van Groningen naar Amsterdam, waar hij een atelier kreeg in het bekende complex aan de Zomerdijkstraat. In zijn Amsterdamse jaren werd zijn stijl minder gewaagd en zijn kleurgebruik soberder en ingetogener. Dit is goed te zien in de landschappen die in 1939–1940 tot stand kwamen in Twente en op de Veluwe, waar hij ten tijde van de Duitse inval verbleef.

De reacties waren wisselend. In de NRC lezen we: ‘Het werk van Jan Wiegers heeft de laatste jaren veel gewonnen. Het is vrijer dan vroeger van invloeden. Zijn kleurgevoel heeft zich in het bijzonder sterk ontwikkeld.’ De kleuren waren subtieler en naturalistischer. Iemand als N.H. Werkman kon het begrijpen en waarderen, terwijl Willem Sandberg, conservator van het Stedelijk Museum, het beoordeelde als een knieval, een teruggang, en kwalificeerde als ‘verkoopbaar geschilderd’.

De landschappen van Wiegers waren in oktober–november 1940 te zien bij Kunsthandel Van Lier in Amsterdam. Dit landschap, een gezicht op Tongeren op de Veluwe, komt van Kunsthandel M.L. de Boer op de Keizersgracht in Amsterdam, waar Wiegers in november–december 1946 voor het eerst exposeerde.

Geraadpleegde literatuur:
Job van Twist, Cees Hofsteenge, Han Steenbruggen (e.a.), Jan Wiegers 1893–1959, Groningen 2001
Bas C. van Lier, Carel van Lier. Kunsthandelaar, wegbereider 1897–1945, Bussum 2003
Caroline Roodenburg-Schadd, Tussen figuratie en abstractie. De geschiedenis van Kunsthandel M.L. de Boer, Zwolle 2018