Robert Zandvliet (1970)
Zonder titel – 1999
gesigneerd, gedateerd ‘1999’ en geannoteerd ‘# 2000/23’ verso
tempera op doek
55 x 75 cm
Herkomst:
Galerie Onrust, Amsterdam
Particuliere collectie, verworven van bovengenoemde galerie in 2019
Robert Zandvliet is geboren in het Friese dorpje Terband. Als boerenzoon had hij nog nooit een museum bezocht, voordat hij ging studeren aan de academie. Maar daardoor keek hij meer onbevangen, niet belast met allerlei informatie, heeft hij later eens verklaard. Niet lang na zijn opleiding aan De Ateliers in Amsterdam nodigde Rudi Fuchs hem uit voor een solo-tentoonstelling in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Zandvliet was toen net 25 jaar. Niemand zou zo’n aanbod hebben afgeslagen, Zandvliet wel. Hij vond dat bij nog niet ver genoeg was. Zes jaar later, in 2001, kwam dat grote overzicht in het Stedelijk er wel, plus een boek, geschreven door Rudi Fuchs. Sedertdien groeide zijn faam gestaag en heeft Zandvliet geëxposeerd in vele Nederlandse en buitenlandse musea (New York, Straatsburg, Luzern, Wenen en Bonn). In New York heeft hij een vaste galerie, Peter Blum. Daarmee is Zandvliet een van de weinige jonge Nederlandse kunstenaars die ook daadwerkelijk internationaal is doorgebroken.
Al in een vroeg stadium ontwikkelde Zandvliet een heel eigen techniek, door te gaan werken met ei-tempera. Hiervoor mengde hij ei-geel met olie, pigment en water. Daarmee kon hij laag over laag schilderen, zonder de transparantie te verliezen. Deze sneldrogende verf moest zonder veel correcties worden aangebracht, wat Zandvliet noopte tot een grote trefzekerheid in zijn kwaststreken.
Bij Zandvliet zien we geen schildersezels in het atelier, meestal werkt hij gewoon op de vloer, om te voorkomen dat de verf uitloopt. Hij werkt met brede kwaststreken die hij in patronen opbrengt die allerlei associaties oproepen. Hiermee zet hij landschappelijke elementen om in brede verfbanen. Ook werkt hij met simpele onderwerpen zoals vliegtuigraampjes, autospiegels, televisieschermen of een haarspeld. Ofschoon je zijn abstracte schilderijen moet ondergaan zonder precies te benoemen wat je ziet of ervaart, zijn de eerste associaties niet altijd uit de lucht gegrepen. Zo noemde Zandvliet de serie werken met vloeiende kleurbanen zijn ‘snelwegserie’, waarbij je het wegenpatroon van boven ziet. Maar Zandvliets werk is in de eerste plaats pure schilderkunst, de uitdrukkingskracht van vormen en kleuren op het doek, die je moet ervaren zonder allerlei bijkomende informatie. Zandvliet zelf is daar ook altijd heel uitgesproken over geweest. Hij zei eens in een interview: ‘Mensen willen altijd maar interpreteren en denken een schilderij beter te kunnen doorgronden als ze alles weten van de schilder. Maar mijn persoon, mijn geploeter of twijfels zijn niet relevant. Het schilderij verandert er niet door. Al die extra informatie vervuilt je blik alleen maar. Daarom geef ik mijn schilderijen ook nooit een titel, omdat je er dan toch anders naar gaat kijken. Elke anekdote die ik erover vertel, doet afbreuk aan het werk’.