Herman Gordijn (1932-2017)
Hand in vierkant – 1988
niet gesigneerd
olieverf op board
34 x 31 cm
Herkomst:
Atelier van Herman Gordijn
Collectie Joseph Kessels
Literatuur:
R. Smolders, F. Hoekstra, G. van de Wal en J. Kessels, Herman Gordijn, Zwolle 2017, pp. 39, 136, 139, 183
Dit is een kleine versie van ‘Hand in vierkant’ (150 x 150 cm), dat Gordijn in 1988 schilderde voor de Rijnzaal in het Gemeentemuseum Arnhem. Het grote doek bevindt zich tegenwoordig in de collectie van Het Markiezenhof in Bergen op Zoom.
Het onderwerp van het schilderij is curieus te noemen. We zien een hand in de regen, waarvan de wijsvinger reikt naar een druppel aan een tak. Om de pols zit een kettinkje met het omega symbool, dat Gordijn gekregen had van een jonge dichter met wie hij een gecompliceerde relatie onderhield. Sommigen hebben een link gelegd met het gebaar van Adam op Michelangelo’s beroemde fresco in de Sixtijnse kapel, maar in werkelijkheid ligt de thematiek veel dichter bij Gordijns persoonlijke leven. Hij zegt hier zelf over: ‘Ik kan me nog herinneren hoe het ontstaan is. Ik woonde in de Eerste Constantijn Huygensstraat in Amsterdam en liet elke dag mijn hond uit in het Vondelpark. Elke dag, elk seizoen ben je dan buiten (…) Ik liep met mijn hond in de regen, in de herfst. Er waren geen bladeren aan de bomen en ik vond het prachtig, die regen, die druppels en kale takken en takjes, waaraan de druppels hingen. Ik stak mijn hand uit om zo’n druppel te voelen. Het kenmerkende van zo’n druppel is dat wanneer je hem aanraakt, hij naar je vinger toetrekt en over je vinger wegglijdt en dan geen druppel meer is. Ik geloof dat het met het leven ook zo is. Op het moment dat je je vinger erop legt, is het voorbij’ (geciteerd in: R. Smolders, F. Hoekstra, G. van de Wal en J. Kessels, Herman Gordijn, Zwolle 2017, p. 139).
Voor Gordijn was het daarmee een programmatisch schilderij. Van hetzelfde onderwerp bestaat ook een houtsnede, getiteld ‘Wenen’, waarin Gordijn de regendruppels met tranen vergelijkt.
