Ladage, Ger (1878-1932) – Zonder titel

Ladage, Ger (1878-1932)

Zonder titel
gesigneerd ‘Gerlwh’ rechtsonder
aquarel op papier
63 x 52 cm

Herkomst:

Collectie W. Ladage, broer van de kunstenaar
Christie’s Amsterdam, 3 december 2002, lot 25 (daar getiteld ‘Oosterhout’)
Particuliere collectie

Ger Ladage speelde een hoofdrol binnen de avant-gardistische Rotterdamse kunstenaarsgroep De Branding. Enkele leden van de groep, waaronder Johannes Tielens, Laurens van Kuik, Georges Robèr en Ladage, behoorden tot de vroegste abstracte schilders in Nederland. Het secretariaat van De Branding was in Ladage’s huis aan de Molensteeg en hij was tevens penningmeester van de groep.

Ladage was opgeleid aan de Rotterdamse academie en werkte, na een kort verblijf in Parijs, enige tijd op het atelier van de sierkunstenaar Jaap Gidding. Vervolgens startte hij een eigen bedrijf in drukwerk, decoratief schilderwerk en glas in lood. In zijn vrije, abstracte werk bewandelde hij een ander pad, maar heeft hij zijn ervaringen als decorateur zeker meegenomen. Ook profiteerde hij van de lessen van een andere glazenier en pionier van de abstractie, Albert Plasschaert. Niet dat het vrije werk van Ladage decoratief is en zonder inhoud. Integendeel, vanuit de destijds populaire theosofische leer hechtte hij veel geloof aan de invloed van het astraal lichaam op het menselijk bewustzijn. Ook hield hij zich bezig met kabbala en astrologie. Ontegenzeggelijk hebben deze interesses invloed gehad op zijn beeldende werk. In tegenstelling tot andere leden van de Branding groep deed Ladage – bewust – niet aan theorievorming en heeft hij zich ook nimmer over zijn werk uitgelaten. Hij wilde z’n intuïtieve expressie niet rationaliseren. De afwezigheid van enige verantwoording bemoeilijkt een precieze duiding van zijn abstracte werk.

Opvallend is dat de aanleiding van zijn abstracte werk vaak concreet is, wat af te leiden is uit de ‘concrete’ titels van zijn werken (voor dit werk is soms de titel ‘Oosterhout’ gehanteerd). Vaak zijn het abstracte verbeeldingen van een stad, dorp of haven, met soms reminiscenties aan het concrete uitgangspunt. Belangrijk is dat hij de abstracte, zelfstandige waarde van lijnen, vormen, kleuren exploreerde, waarbij hij een voorkeur had voor diepe tonen blauw, purper en paars, kleuren die hun oorsprong vonden in z’n mystieke interesses. De kleuren zijn transparant opgebracht en herinneren in die zin nog aan de effecten van glas in lood. Door sommigen zijn de composities met grillige lijnen ook wel geassocieerd een ‘automatisch handschrift’, vanuit het onderbewuste. Ladage was vooral geïnteresseerd in innerlijke waarden, niet het uiterlijk.

Ladage exposeerde zijn werk via de vooruitstrevende exposities van De Branding (Rotterdam), De Sphinx (Leiden) en kunsthandel Huize van Hasselt (Rotterdam). In de kunstkritieken uit die tijd wordt z’n werk geassocieerd met ‘kleurvisioenen’ en verbeeldingen van het onderbewuste.

Op een gegeven moment verhuisde Ladage van Rotterdam naar Oosterhout, waar hij een teruggetrokken bestaan leidde. Hij signeerde zijn werk met ‘GERLWH’, wat samenvoeging is van zijn eigen naam (GER L) en de initialen van zijn overleden vriendin Wil Hanken (WH), van wie hij naar eigen zeggen astrale invloed onderging.

Bronnen:

Bieling, ‘G.J. Ladage (Gerlwh) 1876-1932’, NRC, 5 januari 1933Ladage, biografie Ger Ladage, manuscript, ongedateerdBoelema, ‘De Branding. Federatie van Rotterdamse beeldende kunstenaars, ca. 1917-1926’, Museumjournaal, serie 17, no. 6, december 1972
Els Brinkman, De Branding 1917-1926, Rotterdam 1991, pp. 92-95